Skąd bierze się próchnica u dzieci

Skąd bierze się próchnica u dzieci? Przez ostatnie miesiące pracuje w szkołach podstawowych, spotykam się na warsztatach z dzieciakami i na wizytach indywidualnych z ich rodzicami. To co bardzo zwróciło moja uwagę, to fakt jak małą wartość zwraca się na profilaktykę żywieniową, zdrowotną.

Bardzo często to rodzice wpajają dzieciom od najmłodszych lat błędne i niewłaściwe zachowania, które potem mają bardzo duży wpływ na ich wybory w wieku dorosłym. Ich przyzwyczajenia, a także stan zdrowia.

Dlatego teraz na blogu, będą pojawiać się częściej wpisy merytoryczne, mające na celu pokazywanie i nazywanie problemów związanych z naszym stanem zdrowia.

Dzisiaj chcę Ci przybliżyć temat bardzo lekceważony, przez sporą część rodziców. Próchnica u najmłodszych. Poniższy wpis to wywiad z dentystką Karoliną Janowską – Kroner, o tym skąd bierze się próchnica u dzieci i jak poważna jest to choroba.

 

Próchnica to choroba zakaźna, prawda to czy mit?

Próchnica jest chorobą bakteryjną. Odpowiedzialne jest za nią kilka szczepów bakterii, które fermentują proste węglowodany dostarczane wraz pokarmem i przekształcają je na kwas, który rozpuszcza i niszczy nasze zęby. Każdy człowiek w swojej jamie ustnej ma te bakterie, ale w różnych proporcjach – w wieku dorosłym jest to mniej więcej stały skład, ale w jamie ustnej dziecka cały czas się coś zmienia. Kolonizowanie bakteriami zaczyna się tuż po porodzie. Wraz z nowymi zębami pojawiają się kolejne szczepy, także te odpowiedzialne za wystąpienie próchnicy. Biorą się one najczęściej od opiekunów dziecka oraz rówieśników, które dzieci spotykają w żłobkach i przedszkolach. W badaniach wykazano taką zależność – im mniej bakterii próchnicotwórczych ma matka (tzn. Ma zdrowe lub całkowicie wyleczone zęby) tym mniej bakterii próchnicotwórczych ma dziecko!

Dlatego też osoby opiekujące się dzieckiem powinny unikać oblizywania łyżeczek, butelek, smoczków, słomek, by nie przekazywać im swoich bakterii.  To jest po prostu niehigieniczne. Także odpowiedź na pytanie brzmi: tak, próchnica jest jak najbardziej chorobą zakaźną.

 

Często słyszę, że próchnica zależy od genetyki i kości dziecka, czy jednak wpływ ma dieta i pokarmy jakie się jada? Skąd bierze się próchnica u dzieci?

Wpływ ma jedno i drugie ale nie jednakowy! W ponad 80% na stan naszych zębów mają wpływ czynniki pozamedyczne. Takie jak nasz tryb życia oraz środowisko w którym dorastamy. W tych dwóch kategoriach zawiera się wspomniana przez Ciebie dieta. Ale znaczenie ma także higiena jamy ustnej. Jej stan zdrowia u osób z naszego otoczenia, poziom fluoru w wodzie oraz wiele, wiele innych. Czynnikom genetycznym przypisuje się mniej niż 10%.

 

Często słyszę, że u najmłodszych dzieci można bagatelizować problem próchnicy, bo mają jeszcze mleczaki. A przecież te zęby i tak im wypadną. Czy rzeczywiście tak jest?

To bardo smutny fakt. Bardzo mało osób zdaje sobie sprawę, że stan mleczaków ma ogromy wpływ na kondycję zębów stałych. Ok 6 roku życia (a u niektórych nawet wcześniej!) zaczynają pojawiać się w buzi zęby stałe. To tak zwany okres uzębienia mieszanego. Gdy w jamie ustnej znajdują się nieleczone mleczaki, automatycznie bakterie odpowiedzialne za próchnice kolonizują zęby stałe. W dodatku takie nieleczone dziury w zębach to świetne magazyny dla resztek pokarmowych, którymi raczą się próchnicotwórcze bakterie. Dużo osób także nie zdaje sobie sprawy, że mleczaki bolą – tak samo jak zęby stałe. Dlatego też zęby mleczne TRZEBA leczyć, a najlepiej zrobić wszystko by próchnica się w nich nigdy nie pojawiła.

 

Czy jest sens myć u najmłodszych zęby od razu jak tylko zaczynają się pojawiać? Jeśli tak to po co i jaką pastą?

O jamę ustną dziecka należy dbać nawet gdy nie ma w niej jeszcze ząbków! Przemywanie wałów dziąsłowych po pierwsze zmniejsza ilość bakterii – w tym tych odpowiedzialnych za próchnicę. Po drugie – regularne przemywanie dziąseł przyzwyczaja dziecko do późniejszego mycia zębów, które rozpoczynamy wtedy gdy pojawia się pierwszy ząb. Celem szczotkowania jest zdjęcie z zębów płytki bakteryjnej. Gdy do tego włączymy pastę z fluorem zaczynamy wzmacniać zewnętrzną warstwę zębów i w ten sposób uodparniamy je na kwasy którymi atakują je bakterie. Warto pamiętać, że zęby powinien jak najdłużej myć opiekun dziecka, gdyż maluchy nie mogą pochwalić się zbyt dużą precyzją ruchów. Ich samodzielne mycie zazwyczaj kończy się gryzieniem szczoteczki i wyssaniem pasty, dlatego koniecznie ktoś dorosły powinien rozpocząć albo zakończyć mycie zębów.

skąd bierze się próchnica u dzieci

Czy jeśli samodzielnie nie widzimy problemów z ząbkami u dziecka to mimo wszystko powinniśmy pójść na wizytę do dentysty? Jeśli tak to kiedy i po co?

W części przypadków dentysta pewnie potwierdzi to co rodzic widział u dziecka w domu. Czyli, że zęby są zdrowe i nie wymagają leczenia. Ale badanie stomatologiczne, w dobrym oświetleniu, z odpowiednim sprzętem i po osuszeniu zębów ze śliny, pozwala dużo lepiej obejrzeć bruzdy oraz przestrzenie międzyzębowe. Są to powierzchnie gdzie najczęściej rozpoczyna się próchnica. Często dopiero po takim wnikliwym badaniu okazuje się, że jednak gdzieś ta próchnica już się ukryła. Wtedy wiadomo, że trzeba wzmóc ochronę przed nią. Dlatego też, warto się na takie badanie z dzieckiem udać. Najlepiej robić kontrole co 3 miesiące.

Nie zapominajmy też, że stomatolodzy nie zajmują się tylko próchnicą. Sprawdzają też inne schorzenia w obrębie jamy ustnej. Podczas badania lekarz obejrzy także wargi, dziąsła, policzki, język. Sprawdzi czy zęby się dobrze kontaktują i czy nie ma wady zgryzu.  Podczas pierwszej wizyty dziecka w gabinecie, powinniście otrzymać zalecenia co do higieny jamy ustnej oraz diety dziecka. Warto także wtedy rozwiązać wszelkie swoje wątpliwości i zapytać dentystę: jak radzić sobie z ząbkowaniem, jak prawidłowo myć zęby itp. Taka wizyta powinna mieć miejsce gdy pojawi się pierwszy ząb.

 

Czy małe dziecko powinno myć codziennie zęby? Dlaczego?

Oczywiście że tak! Codziennie jemy i dostarczamy bakteriom pożywki w postaci węglowodanów. Pokarm ma różną konsystencję – jedne posiłki szybciej „przelatują” przez naszą jamę ustną, inne zalegają w niej godzinami! Dlatego też codziennie powinno się zęby z tych resztek pokarmowych oczyścić.  Poza takim „sprzątaniem” podczas mycia zdejmujemy z zębów płytkę nazębną, którą zamieszkują bakterie odpowiedzialne za próchnicę. Płytka zaczyna się odbudowywać już kilka minut po tym jak ją zdejmiemy. Tak więc odpuszczając mycie na kilka dni stwarzamy próchnicy cudowne warunki do działania. Dlatego od samego początku powinno się regularnie i codziennie szczotkować zęby  – nawet małym dzieciom.

 


skąd bierze się próchnica u dzieci

Karolina Janowska-Kroner – Ukończyła Uniwersytet Medyczny w Łodzi na kierunku lekarsko-dentystycznym, a po stażu podjęła pracę w bardzo ciekawym i wymagającym ciągłego rozwoju zawodzie. Więcej wiadomości na temat zdrowia jamy ustnej dzieci znajdziesz na jej blogu: Matka Dentystka